Pozdrowienia z "piekla"/ Greetings from hell

Pozdrowienia z Helsinek/Greetings from Helsinki

Miasto moze niezbyt wielkie za to klimatu i ciekawej architektury tu nie brakuje. Dzis 3 czesc miasta a wlasciwie chodnikow byla zamknieta. Pierwszy raz od dluzszego czasu temp . jest powyzej 0, masowo spada snieg i lod z dachow. Jedna osoba juz zginela od snieznego ciosu. Na chodnikach co chwile stoja barierki i ogrodzenia chroniace przechodniow.
Na zdjeciu slynny obiekt i cel turystow-luteranska neoklasycystyczna katedra.

Miejsce mistyczne/Mistic place 2

Na twarzach ludzi proszacych o wsparcie w roznorakich sprawach widac swoiste napiecie. Panuje dosc specyficzna i intymna atmosfera. Ludzie raczej milcza a jesli juz rozmawiaja to szeptem. To przychodzi sie prosic o zdrowie, pomyslnosc w pracy, o potomka , o malzonka, o wyjscie z nalogu narkomanii.

Miejsce mistyczne/ Mistic place in St.Petersburg

Jest takie miejsce w St.Petersburgu gdzie z prosbami przychpdza ludzie. Na cmentarzu Smolenskim jest pochowana mistyczka Ksenia Petersburska. Jej mogile okrywa nieduza cerkiew zielonego koloru. Przytulajac sie do scian prawoslawni Rosjanie w myslach prosza o wsparcie. Swoje prosby napisane na karteczkach wciskaja w szczeliny i klada na marmurowym gzymsie. Sam staralem sie zaczerpnac troche energii z tego miejsca.

Murmansk- dziwne miasto/Murmansk -strange city

Bardziej niz ladny Murmansk jest miastem ciekawym. Dosc mlode, ma 95 lat. W wiekszosci sa to sowieckie blokowiska polozone na licznych tu wzniesieniach. Przy glownej ulicy Prospekcie Lenina jest sporo starszych kamienic. Murmansk lezy nad zalewem, na wyskim wzniesieniu stoi potezny betonowy pomnik zolnierza zwanego Aliosza. Dumnie spoglada w przestrzen ponad zalewem,tak jakby w strone Niemiec ku przestrodze. Ciezkie boje toczyly sie w okolicach miasta w czasie II wojny swiatowej.
Pomiedzy blokami strasza setki blaszanych garazy. Tak czy siak polecam zwiedzic, nie ma w Europie podobnego Miasta.

Ojciec i syn/Father and son (Nenets from Jamal)

Mlody Nieniec/Young Nenet

Dwukrotnie goscilem w czumie mlodego Nienca. Stroganina przygotowana przez jego cudnej urody zone smakowala wybornie. Zima czas spadzaja ze swoim stadem renow w lasotundrze kolo Labytnangi, latem koczuja w gorach kolo Workuty.
Mam nadzieje, ze zycie bedzie im laskawe.

Specjalnie dla Gienka i Pata

Chlopaki (Gienek, Pat)wy juz wiecie ,ze to dla Was. Tu poglebiona refleksja; rosyjskie dziewczyny to bodaj czolowka najpiekniejszych z pieknych. Wiem co mowie, dzis na Newskim Prospekcie widzialem ich wiele.

Slynny Dima/ Famous Dima

Dima choc mlody jest bardzo stary. Brzmi to durnie ale to prawda. Dima byl sensacja...nadal jest. Dima to mlody, okolo 8 miesieczny mamut znaleziony w kraju Magadanskim w 1977 w czasie prac w kopalni zlota. W zamarznietej ziemi-wiecznej zmarzlinie przelezal prawie 40 tys.lat zanim wydobyla go na powierzchnie lopata buldozera. Byl to pierwszy maly mamut prawie w calosci zachowany. Na miejscu byly wszystkie jego organy. Siersc zachowala sie tylko w dolnych czesciach konczyn. Robotnicy chcac go wydobyc z wiecznej zmarzliny polewali go woda z wezy i w ten sposob zmyli z niego rudawa siersc. Do dzis znaleziono kilka cial mamutow, o czym pisze reportaz i niedlugo zaprosze do gotowej lektury. Powrot gigantow z lodow, roboczy tytul juz jest. Dime mozna ogladac w muzeum zoologicznym w St. Petersburgu.

Cudny St. Petersburg/ Nice city of St.Petersburg

Calymi godzinami mozna chlonac klimat miasta i nigdy dosc. Brak slow na opisanie miasta, trzeba tu byc samemu i celebrowac na zywca to piekno i styl.

Cudny St.Petersburg/ Nice city of St. Petersburg

W czasie wojny St. Petersburg a wowczas Leningrad byl dlugo oblezony. W miescie panowal glod, ponoc zjedzono wszystkie szczury. Leningrad podniosl sie z gruzow i pozogi. Teraz nalezy do czolowki najpiekniejszych miast Europy. Niesamowity klimat i ci ludzie tak rozni od moskwiczan.

Stado renow/ Rendeers

Zadziwiajace jak te zwierzeta przystosowaly sie do zycia w tak surowych warunkach. Nie moglem oderwac oczu od widoku wedrujacego stada.

Rybne dania/ Fish meal

Na bazarze w Jakucku dowiedzialem sie jakie dania mozna zrobic z roznych ryb. Na zupe rybna nadaja sie prawie wszystkie, na kotlety dobry jest szczupak, stroganina smakuje tylko z czira i muksuna. Nalim jest smaczny po uzmazeniu.

Legenda bieguna zimna/ Legend of siberian pole of cold

Takich ludzi jak Gucul Kola Michajlowicz nie ma na swiecie wielu. Pol ze swojego 71 letniego zycia spedzil na zonach czyli wiezieniach i obozach. Nie byl swiety. Kradl, rabowal, oszukiwal. 7 razy sadzony. Ostatni 12 letni wyrok dostal za Jakuta. Wbil mu noz w serce. Wczesniej razem pili i ow Jakut rzucil sie na niego z nozem. Trzeba wiedziec, ze Kola dysponuje ponadludzka sila. Na ten przyklad- nosilismy z lasu pniaki do spalenia w piecyku. Kola nosil 2 razy wieksze a jest 2 razy starszy. Niewiarygodne jakie wielkie kawalki dtewna kladl na ramie i przez zamarznieta rzeke przenosil pod dom. Jego ostatnia milosc 25 letnia Jakutka Ola jest z nim w ciazy.Maja juz 2 letniego syna Aljosze. Gdyby Kola mial elektrycznosc, gdyby mial internet mogby teraz przeczytac jak bardzo jestem mu wdzieczny za goscine i jego codzienne opowiesci do poznej nocy przy lampie naftowej. Mieszkalem u niego 6 dni ( 3 lata temu 5 dni) i bylo poprawnie choc raz bylo goraco. Posprzeczalismy sie, chcial mnie uderzyc, wykrzyczal "na choj mnie absralsja tot Paljak, wazmi swaju sumku i uchadi". Wieczorem chyba obaj mielismy moralnego kaca. A poszlo o miske z piaskiem dla jego 2 kotow, ale to dluga historia...

Kisy-obowie Polnocy/ Kisy-shooes of nothern, siberian area

Nie sa tanie ale tez nie mozna sobie wyobrazic cieplejszego obuwia na Arktyke. Kisy szyje sie za pomoca nici-sciegien z futra sciagnietego z reniferowych nog tzw. komusa. Potrzeba wielu skorek by uszyc wysokie buty. Zaklada sie na gola stope. W srodku jest jeszcze jedna warstwa skory ale z wlosiem do wewnatrz (otula wlosami noge). Chcialem kupic dla siebie, cena byla zaporowa, ponoc promocyjna w przeliczeniu 1600 zl. Z przymusu wybralem walonki, tez cieple i duzo tansze.

Potega natury/ The power of pure nature

Alez to byla potega gdy stado 700 reniferow wyszlo z tajgi na spora polane. Unosila sie nad nimi mgla pary z ich oddechow. Byla widoczna z daleka i unosila sie nad drzewami niczym wielki duch. Na dlugo zanim pojawilo sie stado dalo sie slyszec dziwny dzwiek na ksztalt intensywnego skrzypienia, stukotania. Tysiace nog udeptywaly swiezy snieg. Czulo sie napiecie, stado bylo niespokojne. Reny byly poruszone ponownym spotkaniem z czlowiekiem, lajki ujadaly. Podzielilo sie na grupy. Minelo sporo czasu zanim reny zaczely klasc sie na sniegu przezuwajac jagal-arktyczne porosty. Wtedy w stado wszedl mlody Ewen trzymajac karabin. 4 wystrzalami zabil 4 reny.Mieszkancy (ci rdzenni) Polnocy slyna z mysliwskiego oka, celnie strzelaja i sprawnie wypatruja zwierzeta.

U Ewenow/ Visiting Ewen native siberian people

Mialem okazje z Jakucji trafic do obozowiska Ewenow, kolejnych rdzennych mieszkancow Syberii, wytrawnych hodowcow renow. Niestety tez silnie pija. Zyja pomiedzy Morzem Ochockim a tajga tunguska. Ci jednak nie dusza renifera a podzynaja gardlo lub strzelaja z karabinu w glowe. Patrzylem jak zabijaja 4 dorodne samce by sprzedac potem mieso. Podczas gdy postrzelone zwierzaki padly po strzale, wykrwawialy sie rzucajac na boki glowe reszta stada pasla sie spokojnie nieopodal. Eweni bardzo szybko i sprawnie zdjeli skore, wyczyscili brzuch,segregowali i poczyscili podroby. Nalezy dodac, ze taka operacja oczyszczania i krojenia zwierza trwala 15 min. Podczas tych 15 min na mrozie 45 stopniowym pracowali bez rekawic. Moje dlonie wowczas bez rekawiczki po 30 sekundach piekly z bolu.

Gawril czlowiek z tundry/ Gawril from tundra

Gawril z nienieckiej tundry jest czlowiekiem skromnym .Troche zagubionym w czasie ale na pewno nie w przestrzeni bo ta koczownicy znaja z najmlodszych lat.
Jego czuma od razu wydala mi sie inna. I stago renow jakby mniejsze. Bo co to jest 100 sztuk na rodzine. Jeden z 3 psow, ktory wolno chodzil obgryzal jakies resztki miesa ze skory, byl wyraznie glodny. Sytuacja szybko sie wyjasnila. W tej rodzinie bylo sporo wodki, Garwril polubil jej smak a wlasciwie stan po niej. Narody Polnocy zle sobie radza z alkoholizmem, ich ciala nie zaadaptowaly sie do trawienia etanolu. Uderza im w glowy, jedni zaraz klada sie na sniegu i spia do rana a inny bedzie agresywny, chwyci za noz by pokazac swoja sile. Nastepnego dnia nic nie pamietaja.

Wielki mroz/ Huge frost -58

Tego dnia, 8 lutego to bylo z pewnoscia najimniejsze miejsce na globie gdzie przebywaja ludzie. -58 pokazywal termometr o 9 rano. Z ust szla gesta para z oddechu. Tak naprawde to nie jestem w stanie rzeczowo opisac jak czlowiek czuje taki mroz. Na pewno to ciekawe doswiadczenie. Samemu trzeba sie pofatygowac i sprobowac. Ja osobiscie odradzam. Raz jest to niebezpieczne a drugie (wazniejsze) wole by takie miejsca jak syberyjski Tomtor byly wolne od rzeszy turystow.
Co ciekawe obok termometru ze zdjecia spal spokojnie pies zwiniety w klebek. Codziennie na mnie szcekal a tym razem z uwagi na dokuczliwy mroz postanowil oszczedzac sily i tylko na mnie patrzyl, juz nie szczekal.

Sprzedawca ryb/ Fish seller in Jakutsk

Gdzie mozna spotkac w Jakucku najcieplej ubranych ludzi?
Oczywiscie na kriestianskim rynku. Sprzedawcy miesa ryb i koniny stoja caly dzien pod golym niebem a wlasciwie w czasie silnych mrozow. Ubrani sa na "kapuste". Kobieta z ktora dzis rozmawialem miala na sobie 4 pary spodni. Trudno oszacowac nawet ich figure wiec lepiej tu zony nie szukac. Sprzedaja kilka gatunkow ryb od poteznych 15kg szczupakow po dobrego na stroganine czira.

Staruszka-Jakutja/ Jakut old women 2

W ubieglym roku to malzenstwo od miejscowych wladz dostalo medal za jubileusz 50 lat malzenstwa. Skokojni i pogodni ludzie, zaprosili do domu, zjedlismy obiad. Oni mieso renifera ja jako wegetarianin tylko kanapki z jagodami, ktore zbierali jesienia w tajdze. Takich ludzi sie dlugo wspomina.

Staruszka-Jakutja/ Jakut old women

Mieszkancy Tomtoru sa naprawde silnymi i odpornymi ludzmi. Ostatecznie mieszkaja w najzimniejszym miejscu swiata. Gdy pytam ich jak moga w tych warunkach zyc odpowiedz jest jedna; przywyklismy. Skromni, goscinni i twardzi.

Wrzatek na -52/ Hot water on -52 temperature frost

Wrzatek wylany w powietrze na mrozie -52 stopnie od razu zamienia sie w pare. Towarzyszy temu dzwiek podobny do darcia kartki. Tak czy siak eksperyment fajowy. Pomagala mi w nim Ola, zona brodatego Koli (roznica w wieku 46 lat). Ole wraz z Kola poznalem 3lata temu.Mieszkalem z nimi 5 dni. Nie przeszkadzala im wowczas moja obecnosc. Gdy zasypialem na materacu obok ich lozka ci zajmowali sie swoimi milosnymi igraszkami. Ola wtedy silnie pila. Teraz jest w ciazy i tylko silnie pali, nadal jest z Kola choc go nie kocha. Zawile sa ludzkie historie nawet tu na koncu swiata gdzie najsilniejsze na swiecie mrozy nie sa w stanie schlodzic tutejszych serc.

Ku pokrzepieniu serc/ Don't warry be happy

Slyszalem, ze w Polske mrozi. Z obawa znajomi donosza o wielkich mrozach zachaczajacych o -19 stopni. Niech ktos sprobuje powiedziec mieszkancowi Tomtoru-biegun zimna, ze -20 to zimno. Bedzie sie smial pol dnia.
Wczoraj w nocy i dzis rano bylo -54 i dzieci najmlodszych klas nie poszly do szkoly. Popiero gdy temp. spadnie ponizej -58 wszystkie dzieci 11 klas maja wolne.
Ponizej -50 nie ma juz zabawy, ludzie maja problemy z oddychaniem.

Z bieguna zimna/ From pole of cold

Ufff....napisalem wspominajac mozolny i ciezki dojazd do bieguna zimna.
Znow tu jestem, znow mieszkam z fajna rodzinka, znow mrozy daja w dupe a wlasciwie atakuja twarz jak tysiace malych igiel. Na najwieksze mrozy zakladam fajna futrzana uszanke. Pomaga zwalczyc potezne chlody.
Thx Marfa for nice, warm fur hat.

Jakuckie koniki/Jacutian pony horses

Te niesamowite zwierzaki sa w stanie przetrwac na najwiekszych mrozach swiata. W styczniu zrebaki bardziej przypominaja lwa niz konia. Wlasciwie caly rok zyja pod golym niebem. W zimie same szukaja pokarmu w tajdze. Miesiac temu 4 wilki polarne dopadly mlodego ogiera mojego znajomego. Wszyscy sie dziwia jak przetrwal atak. Z pogryzionym zadem i tylnymi nogami wrocil do domu. Teraz jest dokarmiany owsem by nie padl, nadal jest ranny.

Znow u Koli w tajdze/One more time I visited Kola in tajga forest

Minelo 3 lata kiedy mieszkalem u Koli w lesie. Bylem szczesliwy gdy dowiedzialem sie, ze jest zyw i nadal mieszka w swoim samotnym domku w tajdze. Byly wiezien, tajoznik, twardy facet no i moj kolega. Zostal ojcem w wieku 70 lat.
Hmmmm wlasciwie historia Koli-Gucula do dluga opowiesc na kiedy indziej. Chwilowo korzystam z wolnego internetu i wole poczekac na lepszy czas.